پژوهشگران سازمان ملی استاندارد ایران و انسیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، با جمع‌آوری اطلاعات از ‏بالغ بر 112 مرجع علمی به ایده‌های ‏جدیدی در استفاده از حامل‌های نانویی برای حمل برخی از مواد فعال زیستی به منظور حفظ مواد فعال زیستی و رساندن ‏این مواد به ناحیه مورد نظر، دست پیدا کردند.‏

 

پژوهشگران سازمان ملی استاندارد ایران و انسیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، با جمع‌آوری اطلاعات از ‏بالغ بر 112 مرجع علمی، علاوه بر ارائه یک مقاله مروری جامع در زمینه کاربرد فناوری نانو در صنایع غذایی، به ایده‌های ‏جدیدی در استفاده از حامل‌های نانویی برای حمل برخی از مواد فعال زیستی به منظور حفظ مواد فعال زیستی و رساندن ‏این مواد به ناحیه مورد نظر، دست پیدا کردند.‏

 

این تحقیقات در زمینه دستاوردها و پژوهش‌های انجام شده (یا در حال انجام) در زمینه کاربرد فناوری نانو در صنایع ‏غذایی و فرایندهای آن انجام گرفته است. مهندس لادن رشیدی از سازمان ملی استاندارد ایران -پژوهشگاه استاندارد- ‏پژوهشکده غذایی و کشاورزی، در این باره گفت: «این تحقیقات با توجه به نیاز برای آگاهی از دستاوردها و پژوهش‌های ‏انجام شده در زمینه کاربرد فناوری نانو در صنایع غذایی انجام گرفت و قوانین و مقررات وضع شده در زمینه محدودیت‌های ‏کاربرد نانو در صنایع غذایی با مراجعه به بالغ بر 112 منبع علمی دنیا، مورد بررسی قرار گرفت.»‏

 

وی درباره موارد بدست آمده از این تحقیقات اضافه کرد: «بر اساس این تحقیقات اطلاعات بسیار مفیدی بدست آمد که ‏در مقاله مروری جمع‌بندی شد. به طور مثال مشخص شد که با کمک فناوری نانو می‌توان ابزاری را برای شناسایی ‏پاتوژن‌ها درمواد غذایی، سامانه‌هایی برای حمل آنتی‌بیوتیک‌ها، بسته‌بندی هوشمند محصولات غذایی و حمل ترکیبات ‏فعال زیستی به ناحیه مورد نظر فراهم ساخت. از سوی دیگر، کاربرد فناوری نانو در سامانه‌های مواد غذایی، ابزاری جدید را ‏برای افزایش ایمنی و ارزش تغذیه‌ای فرآورده‌ای غذایی فراهم می‌کند. همچنین این مقاله پیشرفت‌های اخیر کاربرد ‏فناوری نانودر علوم و فناوری مواد غذایی، قوانین و مقررات جدید در زمینه مواد غذایی نانویی و مقالات جدید مطرح شده در ‏زمینه ارزیابی خطر ناشی از کاربرد نانو در صنایع غذایی را شرح می‌دهد.»‏

 

استفاده از نانوکپسول‌ها و نانوذرات به منظور حفظ و نگهداری ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها،، داروها، آنزیم ها، نگه دارنده‌‏ها، آهن «هم»، مواد مغذی با ارزش و غیره، از مهم‌ترین اهدافی است که در اکثر تحقیقات انجام شده، دیده می‌شود.

 

به ‏گفته رشیدی، ساز و کار عملکرد آنها بدین گونه است که با ایجاد پوششی پایدار در اطراف ماده ناپایدار (ویتامین، آنتی-‏اکسیدان یا غیره) امکان حفظ خاصیت طعم و بو، کنترل فعل و انفعالات ترکیبات تشکیل دهنده ماده غذایی، کنترل ‏رهایش ماده فعال در مکان هدف، حفظ ماده از رطوبت، دما یا نور،حفظ عملکرد مناسب و افزایش زمان ماندگاریاین مواد را ‏در مکان مورد نظر فراهم می‌سازند.‏

 

این تحقیقات توسط مهندس لادن رشیدی دانشجوی دکترای مهندسی شیمی- بیوتکنولوژی دانشگاه تربیت مدرس و ‏دکتر کیانوش خسروی دارانی عضو هیئت علمی انسیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور صورت گرفته است.

 

این ‏محققان با اشاره به این که جمع‌آوری این اطلاعات زمینه‌ساز تحقیقات و پژوهش‌های بعدی برای آنها بوده است، ‏اضافه کردند: «در ادامه کار در نظر دارند تا با توجه به این مقاله مروری تهیه شده، تحقیقات خود را به استفاده از ‏حامل‌های نانویی برای حمل مواد فعال زیستی به منظور حفظ ماده منتخب فعال زیستی و رساندن این ماده به ناحیه مورد ‏نظر، معطوف کنند.»‏

 

نتایج و دستاوردهای این تحقیقات در مقاله‌ای مروری در مجله ‏Critical Reviews in Food Science ‎and Nutrition‏ (جلد 51، شماره 8، ماه می 2011) منتشر شده است. علاقمندان می‌توانند متن این مقاله را در ‏صفحات 723 الی 730 همین شماره مشاهده نمایند.‏ ‎