محققان دانشگاه بیرجند با استفاده از فناوری نانو، موفق به ساخت نانوکاتالیست مغناطیسی شدند که بدون کاهش فعالیت، قابلیت استفاده‌ مکرر را دارد؛ این نانوکاتالیست در صنایع مختلف تولید مواد شیمیایی همانند صنایع داروسازی، نفت و پتروشیمی کاربرد خواهد داشت.

به گزارش سرویس علمی ایسنا، دکتر محمدعلی ناصری، عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند و محقق طرح اظهار کرد: لیگاندهای فلز سالن نوعی ترکیب شیمیایی هستند که بعضی از پرکاربردترین کاتالیست‌های مورد استفاده در صنایع مختلف بویژه داروسازی، از آن‌ها تهیه می‌شود. در این پژوهش نوعی از این کاتالیست‌ها سنتز و بر بستر ذرات نانومغناطیس نصب شده و کارایی آن در سنتز اپوکسیدهای فعال نوری و اکسایش سولفیدها مورد بررسی قرار گرفته است.

وی افزود: ساختار پیشنهاد شده در این طرح فعالیت کاتالیستی مؤثری برای اکسیداسیون سازگار با محیط زیست از سولفیدهای مختلف به هر دو نوع سولفوکسید و سولفون‌ها در دمای اتاق نشان داده است. سولفوکسید به عنوان واسطه‌ی ارزشمند در تولید ترکیبات مختلف مفید از جمله مواد ضد باکتری، ضد قارچ، ضد زخم و عوامل ضد فشار خون بالا شناخته شده است. سولفون‌ها نیز با فعالیت‌های زیستی خود موضوع تحقیقات گسترده‌ای قرار گرفته‌اند.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت و کاربرد فراوان اپوکسیدهای فعال نوری و قیمت بالای این محصولات که عمدتاً وارداتی هستند، هدف از انجام این پژوهش‌ دستیابی به دانش فنی تولید اپوکسیدها با درجه‌ی بالای خلوص نوری و قیمت پایین در کشور بود.

محقق طرح تصریح کرد: تولید محصول فعال نوری با قیمت تمام شده‌ی پایین، افزایش راندمان تولید و کاهش اثرات مخرب زیست محیطی بخشی از مزایای استفاده از این کاتالیست است.

علاوه بر این، عدم تشکیل واکنش‌های جانبی، زمان واکنش کوتاه، شرایط واکنش معتدل، کار کردن آسان و ساده از دیگر فواید استفاده از این نانوکاتالیست است. همچنین این کاتالیست ارزان، به راحتی سنتز شده و با بازیافت توسط میدان مغناطیسی خارجی، بدون از دست دادن میزان قابل توجهی از فعالیت خود می‌تواند تا چند بار مورد استفاده مجدد قرار گیرد.

ناصری، درباره روند مطالعات و بررسی عملکرد این کاتالیست گفت: در ابتدا دی‌آمین فعال نوری تولید و در یک واکنش تراکمی، سالن فعال نوری تهیه شد. سالن مورد نظر با نمک فلزات مختلف وارد واکنش شد. در این میان ترکیب منگنز در واکنش اپوکسیداسیون فعال نوری آلکن‌ها و اکسایش سولفیدها کارایی بالایی از خود نشان داد.

محقق طرح خاطرنشان کرد: نصب این کاتالیست بر روی نانوذرات مغناطیسی اکسید آهن باعث ایجاد سطح وسیع کاتالیستی شده است. این ویژگی عامل اصلی کارایی بالای کاتالیست، گزینش پذیری و خلوص نوری بالای محصول بوده و به دلیل جداسازی راحت از محیط واکنش کمترین اثرات مخرب محیط زیستی را به دنبال دارد.

نتایج این کار پژوهشی که با همکاری دکتر محمدعلی ناصری، عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند و علی‌الله رسانی، دانشجوی دکترای شیمی آلی همین دانشگاه صورت گرفته، در مجله‌ی RSC Advances انتشار یافته است.