
دکتر مهرناز قراگوزلو ، عضو هيأت علمي موسسه پژوهشي علوم و فناوري رنگ و پوشش و محقق طرح اظهار کرد: اين روش به دليل استفاده از واکنشگرهاي زيستي و سبز به جاي مواد شيميايي سمي و آلاينده و همچنين سنتز در دما و فشار محيطي به جاي شرايط خاص باعث کاهش چشمگير هزينه، افزايش سرعت و کاهش آلودگي محيطي در مقايسه با روشهاي رايج شيميايي و آلايندهي سنتز نانوذرات ميشود.
وي افزود: اغلب روشهاي سنتز شيميايي نانومواد مانند سل-ژل، رسوب دهي شيميايي، روش هيدروترمال، پيروليز و رسوب بخار، منجر به ايجاد گونههاي سمي ميشوند. بعضي از اين واکنشها براي شروع، به دما و فشار بالا نياز دارند. برخي نيز نيازمند استفاده از اتمسفر بي اثر، مواد شيميايي سمي، پايدارکنندهها و پيشرانهاي سمي هستند که به محيط زيست لطمههاي جدي وارد ميکنند. لذا روشهاي سنتز شيمي سبز، به عنوان جانشيني با ارزش براي روشهاي شيميايي سمي و مخرب خواهند بود.
در اين راستا در طرحي، نانوذرات زيست سازگار بر پايهي اکسيد روي، به روش منطبق بر استانداردهاي شيمي سبز سنتز شدند.
قراگوزلو با اشاره به مزاياي استفاده از نتايج اين طرح عنوان کرد: انجام تمام واکنشها در حلال سبز آب، استفاده از بيوواکنشگر زيستي و سبز و حذف مواد و حلالهاي سمي و آلاينده از مهمترين مزيتهاي روش پيشنهادي است. همچنين استفاده از مواد اوليهي در دسترس و ارزان قيمت، دماي پايين، سهولت و تکرارپذيري روش استفاده شده از ديگر نتايج اين طرح است. از طرف ديگر صنايع مختلف با بکارگيري اين روش ميتوانند در بلند مدت از طريق کنترل آلودگي و استفادهي کمتر از انرژي، در هزينهها صرفه جويي کنند.
وي در ادامه برخي کاربردهاي نانوذرات توليد شده را برشمرد و افزود: کاربرد صنعتي و متداول اين نانوذرات عمدتاً در صنعت لاستيک سازي است. اين مصارف مربوط به عايق بودن آن در مقابل جريان الکتريسيته، ظرفيت حرارتي زياد، خاصيت چسبندگي خوب و قدرت پوشش عالي آن است. در واقع استفاده از نانوذرات اکسيد روي در لاستيک باعث صافي و همواري شکل ظاهري، زيبايي و ظرافت بخشيدن به آن، افزايش دوام و حفظ استحکام لاستيک در دماي بالا و طول عمر زياد آن ميشود.
محقق طرح تصريح کرد: افزون بر اين، نانوذرات اکسيد روي به دليل خواصي مانند نيمه رسانايي، پيزوالکتريک و پيروالکتريک و نيز زيست سازگاري ميتوانند کاربردهاي جديدي در الکترونيک نوري، حسگرها، ترانسفورماتورها و پزشکي داشته باشند.
به گفتهي قراگوزلو، در اين تحقيق ابتدا يک پيش مادهي جديد سبز و محلول در آب، بر مبناي کمپلکس معدني بيومولکول زيست سازگار با يون روي (II) سنتز شد. بيوکمپلکس مذکور به عنوان مدل زيستي از پيريدوکسال فسفات که کوفاکتور واکنشهاي آنزيمي است، با مکانيسم تراکم آلدهيد و آمين در pH معين و کنترل شده تهيه شد. سپس اين بيوکمپلکس جديد با برنامه منظم حرارتي، تخريب گرمايي شد تا نانوذرات زيست سازگار بر پايه اکسيد روي با توزيع اندازه يکنواخت و خواص مطلوب سنتز شوند.
نتايج اين تحقيقات که حاصل همکاري دکتر مهرناز قراگوزلو، عضو هيأت علمي موسسه پژوهشي علوم و فناوري رنگ و پوشش، دکتر بياتي و مهندس زهرا برادران است، در مجلهي Ceramics International منتشر شده است.
نظر دهید