
شرایط محیطی مورد نیاز برای کاشت گوار
دما:
- گیاه گوار به دماهای گرم و خشک علاقه دارد. بهترین دما برای رشد گیاه گوار بین ۲۵ تا ۳۵ درجه سانتیگراد است. این گیاه به سرمای شدید حساس است و نمیتواند در دماهای زیر ۱۰ درجه سانتیگراد رشد کند.
نور:
- گوار به نور کامل خورشید نیاز دارد. در نتیجه، کاشت در مناطقی با نور کافی برای رشد مناسب گیاه بسیار مهم است.
آب و رطوبت:
- گیاه گوار به خاکهای با زهکشی خوب و رطوبت کم نیاز دارد. در شرایط کمآب، گیاه گوار میتواند رشد کند، ولی از آنجا که نیاز به رطوبت بالا ندارد، بیش از حد آبیاری به گیاه آسیب میزند.
خاک:
- گوار به خاکهای شنی، لومی یا خاکهای با زهکشی خوب نیاز دارد. خاکهای سنگین و مرطوب برای این گیاه مناسب نیستند. همچنین pH خاک باید در محدوده 7 تا 8 باشد.
ارتفاع از سطح دریا:
- گیاه گوار بهطور کلی در ارتفاعات کم تا متوسط رشد میکند و مناطقی که بین ۰ تا ۲۰۰۰ متر از سطح دریا قرار دارند، مناسب برای کاشت این گیاه هستند.
مراحل کاشت گیاه گوار
1. آمادهسازی زمین برای کاشت گوار
قبل از کاشت، باید زمین بهخوبی آماده شود:
- شخمزنی: زمین باید با یک شخم عمیق آماده شود تا هوا در خاک بهتر جریان یابد و ریشهها فضای کافی برای رشد داشته باشند.
- تسطیح خاک: پس از شخمزنی، زمین باید تسطیح شود تا سطح خاک یکنواخت باشد و آب بهطور یکنواخت در سطح زمین توزیع شود.
- تهیه بستر مناسب: استفاده از کودهای آلی و معدنی مانند کود حیوانی و کودهای نیتروژنه بهعنوان تقویتکننده خاک میتواند به رشد گیاه کمک کند. معمولاً قبل از کاشت، کودهایی با مقدار بالای فسفر و پتاسیم به خاک اضافه میشود.
2. کاشت بذر گوار
زمان کاشت: بهترین زمان برای کاشت گوار، اوایل بهار تا اواسط تابستان است، بهطوری که گیاه پس از کاشت، از شرایط دمایی مناسب و نور کافی برخوردار باشد.
روش کاشت:
- کاشت بهصورت مستقیم: بذرهای گوار را بهصورت مستقیم در زمین میکارند. فاصله کاشت بین بوتهها معمولاً حدود ۱۵ تا ۳۰ سانتیمتر و فاصله ردیفها حدود ۶۰ تا ۷۰ سانتیمتر است.
- عمق کاشت: عمق کاشت بذرها باید حدود ۲ تا ۳ سانتیمتر باشد.
- کاشت بهصورت ردیفی: بذرها باید در ردیفهایی که از یکدیگر فاصله کافی دارند کاشته شوند تا گیاهان بهخوبی بتوانند رشد کنند و به هم فشرده نشوند.
تعداد بذر: در هر متر مربع معمولاً ۳ تا ۴ بوته از گیاه گوار کاشته میشود.
3. آبیاری گیاه گوار
- گیاه گوار به آبیاری زیادی نیاز ندارد، ولی در فصول خشک باید آبیاری منظم انجام شود. گیاه گوار مقاومت خوبی به کمآبی دارد، اما در مراحل اولیه رشد و همچنین در هنگام گلدهی و رشد دانهها، آبیاری میتواند به بهبود عملکرد گیاه کمک کند.
- برای آبیاری بهتر، استفاده از سیستمهای آبیاری قطرهای میتواند در مناطق کمآب بهصرفه باشد.
4. مراقبتهای لازم
کوددهی: در صورتی که خاک فقیر از مواد مغذی باشد، نیاز به کوددهی در طول دوره رشد است. استفاده از کودهای نیتروژنه میتواند به رشد بهتر گیاه کمک کند، ولی باید از کوددهی بیش از حد پرهیز کرد، زیرا این گیاه بهطور کلی در خاکهای کمازت هم رشد میکند.
علفهرزیابی: برای جلوگیری از رقابت علفهای هرز با گیاه گوار، باید علفهای هرز را بهصورت دستی یا با استفاده از علفکشهای غیرسمی کنترل کرد.
- کنترل آفات و بیماریها: گیاه گوار در برابر آفات و بیماریها مقاوم است، اما در صورت بروز مشکلاتی مانند بیماریهای قارچی یا آفتهایی مانند کرمهای برگخوار، باید از سموم شیمیایی یا بیولوژیکی مناسب استفاده شود.
5. برداشت گوار
زمان برداشت: گیاه گوار معمولاً پس از ۳ تا ۴ ماه رشد کامل میشود. زمانی که برگها زرد و خشک شدند و دانهها بهطور کامل در غلافها رسیدهاند، زمان برداشت است.
روش برداشت: دانههای گوار در غلافهایی قرار دارند که پس از خشک شدن گیاه، بهراحتی از گیاه جدا میشوند. برداشت میتواند بهصورت دستی یا با استفاده از ماشینهای برداشت دانه انجام شود.
6. خشککردن و فرآوری دانهها
- پس از برداشت، دانههای گوار باید بهخوبی خشک شوند تا از رشد قارچها و فساد جلوگیری شود. برای این کار میتوان دانهها را در مکانهای خشک و خنک قرار داد یا از دستگاههای خشککن استفاده کرد.
- سپس دانههای خشکشده برای استخراج گوارگام و سایر فرآوردهها مورد استفاده قرار میگیرند.
تاثیر تاریخ کشت و ابیاری بر ویژگی صمغ گوار
1. تأثیر تاریخ کشت بر ویژگیهای صمغ گوار
تاریخ کشت گیاه گوار یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر ویژگیهای صمغ گوار است. این عامل بهطور مستقیم بر میزان تولید دانهها، کیفیت آنها و در نتیجه ویژگیهای صمغ استخراجشده از آنها تأثیر دارد. از آنجا که تولید صمغ گوار وابسته به تولید دانههای گیاه است، هرگونه تغییر در زمان کاشت میتواند بر کیفیت و کمیت صمغ تأثیر بگذارد.
الف) تاریخ کاشت و میزان تولید دانه
کاشت زودهنگام: در مناطق گرم و خشک، کشت زودهنگام معمولاً باعث رشد سریعتر گیاه و تولید دانههایی با ویژگیهای مطلوب میشود. زمانی که گیاه گوار در اوایل بهار کاشته میشود، میتواند از دوره رشد کامل برخوردار شود و در نتیجه دانههای با کیفیت بالاتر تولید کند.
کاشت دیرهنگام: اگر گیاه گوار در زمانهای دیرتر از حد معمول کشت شود، ممکن است تحت تأثیر دما و شرایط محیطی نامناسب قرار بگیرد. بهویژه در مناطق با تابستانهای خیلی گرم، کاشت دیرهنگام ممکن است باعث کاهش عملکرد دانه و کیفیت پایینتر صمغ شود.
ب) تأثیر تاریخ کشت بر خصوصیات شیمیایی صمغ
زمان کشت تأثیر مستقیمی بر ویژگیهای شیمیایی صمغ گوار دارد. بهویژه در مراحل مختلف رشد گیاه، مقدار و نوع قندها و پلیساکاریدهای موجود در دانهها تغییر میکند. این تغییرات بر خاصیت ویسکوزیته و غلظتدهندگی صمغ گوار تأثیر میگذارد.
- کشت زودهنگام: در این حالت، گیاه گوار به شرایط مطلوب رشد میرسد و دانهها بهطور بهینه از نظر مقدار صمغ و ویسکوزیته توسعه مییابند.
- کشت دیرهنگام: این تاریخ کاشت میتواند منجر به تولید دانههای با کیفیت پایینتر شود، زیرا گیاه نمیتواند بهطور کامل از منابع غذایی و آب موجود بهرهبرداری کند. در نتیجه، ممکن است صمغ تولیدی در این دانهها غلظت کمتری داشته باشد و ویژگیهای کاربردی آن کاهش یابد.
ج) تأثیر تاریخ کشت بر خصوصیات ساختاری صمغ
صمغ گوار دارای ساختارهای پلیمری خاصی است که باعث میشود بهعنوان غلظتدهنده و عامل ژلساز در صنایع مختلف استفاده شود. تاریخ کشت میتواند بر ویژگیهای ساختاری این پلیساکاریدها تأثیر بگذارد:
- در تاریخ کشت زودهنگام، گیاه زمان بیشتری برای رشد و تکامل ساختارهای پلیمری دارد و در نتیجه صمغ گوار استخراجشده از دانهها بهطور معمول ساختارهای پلیمری بهتری دارد.
- در تاریخ کشت دیرهنگام، ممکن است فرآیند رشد بهطور کامل صورت نگیرد و صمغ استخراجشده نتواند ویژگیهای ساختاری مطلوب را ارائه دهد.
2. تأثیر آبیاری بر ویژگیهای صمغ گوار
آبیاری یکی از عوامل کلیدی در رشد گیاه گوار است و بهطور مستقیم بر کیفیت دانهها و ویژگیهای صمغ گوار تأثیر دارد. گیاه گوار بهطور طبیعی به شرایط کمآبی مقاوم است، اما آبیاری در مراحل مختلف رشد آن میتواند نقش مهمی در بهبود عملکرد و ویژگیهای صمغ ایفا کند.
الف) آبیاری و عملکرد دانهها
آبیاری منظم: آبیاری منظم در دوران رشد گیاه باعث میشود که گیاه بهطور مطلوب رشد کند و دانههایی با وزن و کیفیت بالا تولید کند. این دانهها معمولاً دارای غلظت بالاتری از صمغ هستند.
آبیاری ناکافی: در صورت کمبود آب، گیاه ممکن است نتواند بهطور کامل به رشد خود ادامه دهد و دانهها بهطور کامل و با کیفیت مطلوب تولید نشوند. دانههای تولیدشده در این شرایط معمولاً ویژگیهای غلظتدهندگی و ویسکوزیته پایینتری دارند.
ب) آبیاری و ویژگیهای شیمیایی صمغ
آبیاری به مقدار کافی و در زمان مناسب میتواند بر میزان صمغ و ترکیبات شیمیایی آن تأثیر بگذارد. در صورتی که گیاه در دوران رشد بهویژه در مراحل انتهایی با کمبود آب مواجه شود، میزان صمغ تولیدی کاهش مییابد و همچنین خصوصیات شیمیایی آن تحت تأثیر قرار میگیرد:
- آبیاری کافی: با آبیاری منظم و به موقع، گیاه گوار میتواند بهطور بهینه مواد مغذی را جذب کرده و در نتیجه دانههایی با ویژگیهای مطلوب از نظر شیمیایی تولید کند. این دانهها صمغهایی با خواص غلظتدهندگی و ساختاری بهتری خواهند داشت.
- آبیاری کم: اگر گیاه دچار کمبود آب شود، ممکن است مقدار صمغ تولیدی کاهش یافته و دانهها ویژگیهای مطلوب را نداشته باشند.
ج) آبیاری و خواص ساختاری صمغ
آبیاری تأثیر زیادی بر خواص ساختاری صمغ دارد. در شرایط آبیاری مناسب، ساختار پلیمری صمغ گوار بهطور بهینه توسعه مییابد و صمغ دارای ویژگیهای مطلوبی از جمله ویسکوزیته بالا و توانایی تشکیل ژل است. اما در شرایط کمآبی، فرآیند ساختاری شدن صمغ دچار اختلال میشود و در نتیجه، صمغ استخراجشده ممکن است ساختارهای ضعیفتری داشته باشد.
د) آبیاری و میزان جذب آب در صمغ گوار
یکی دیگر از ویژگیهای مهم صمغ گوار، توانایی آن در جذب آب است. صمغ گوار به دلیل ساختار پلیمری خود قادر است مقادیر زیادی آب جذب کند. آبیاری مناسب باعث میشود که گیاه گوار بتواند دانههایی با توان جذب آب بالاتر تولید کند که بهطور مستقیم بر عملکرد و کاربرد آن در صنایع مختلف تأثیر میگذارد.
در نتیجه تولید تجاری گوارگام به طور معمول از مراحل خردکردن، تمیز کردن، ساییدن و پرداختن تشکیل می شود. انتخاب گوارگام در این فرآیند بسیار مهم است.یک نوع تقسیم بندی برای تمیز کردن آن بکار برده می شود و سپس آنرا خیس می کنند تا آن را در یک مخلوط کن دو مخروطی بفرستند. این مرحله بسیار مهم است زیرا میزان هیدراتاسیون محصول نهایی را تعیین می کند. محصول خیس شده که دارای رطوبت زیاد است، از طریق یک فلاکت عبور می کند. پس از این مرحله گوارگام را خشک می کنند. تکه های گوارگام از طریق صفحه نمایش چرخان نشان داده می شود تا اندازه ذرات مورد نیاز را ارائه دهد. با توجه به نیاز ویسکوزیته و غلظت مورد نیاز، به یک ماده یکنواخت، جداگانه و مورد انتظار تبدیل می شود.
از طریق حرارت دادن، سنگ زنی و صاف کردن، پوسته رویی جدا می شود و گوارگام تصفیه شده به دست می آید. از طریق فرآیند آسیاب، ماده تصفیه شده به پودر تبدیل می شود.
در نتیجه این فرآیند ترکیب ماده اصلی با پوسته جدا شده در مرحله تصفیه “غذای گوار” نامیده می شود.
تولیدکنندگان مقادیر و خصوصیات مختلف صمغ گوار را با اندازه ذرات، ویسکوزیته تولید شده و غلظت داده شده مشخص می کنند. گوارگام درشت معمولا ویسکوزیته پایینی را تولید می کند
نظر دهید