مقدمه
روغن‌ها یکی از مهمترین اجزای تغذیه‌ای هستند که در رژیم‌های غذایی ما نقش بسیار حیاتی دارند و منبع بسیار موثر انرژی هستند ،آنها برای بدن انرژی مورد نیاز را فراهم می‌کنند و به تأمین نیازهای انرژی روزانه کمک می‌کنند.
روغن‌ها منابعی از اسیدهای چرب مانند اسیدهای چرب امگا-۳ و امگا-۶ هستند که برای عملکرد بهینه سیستم قلبی-عروقی، توسعه مغز و عملکرد بهتر سیستم ایمنی بسیار حیاتی می‌باشند.
همچنین برخی از ویتامین‌ها، مانند ویتامین A، D، E و K، که به نام ویتامین‌های چرب معروف‌اند، برای جذب بهینه به چربی‌ها نیاز دارند. روغن‌ها به عنوان یک بستر مهم برای ویتامین‌ها عمل می‌کنند و کمک می‌کنند تا بدن از آنها به‌طور کامل بهره‌برداری کند.
انتخاب دانه
روغن گیاهی از چندین نوع دانه و میوه مختلف تولید می‌شود. برخی از دانه‌ها و میوه‌هایی که برای تولید روغن گیاهی استفاده می‌شوند عبارتند از:
1. سویا: دانه سویا یکی از منابع اصلی روغن گیاهی است که به طور گسترده در سراسر جهان کشت می‌شود.
2. کنجد: دانه کنجد نیز یک منبع مهم برای تولید روغن گیاهی است که در اکثر قاره‌ها کشت می‌شود.
3. زیتون: از میوه زیتون نیز روغن گیاهی با کیفیت بالا تولید می‌شود که در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4. آفتابگردان: دانه آفتابگردان نیز برای تولید روغن گیاهی استفاده می‌شود و یک منبع مهم از اسیدهای چرب غیراشباع است.
5. کلزا: دانه کلزا نیز به دلیل محتوای زیاد اسیدهای چرب غیراشباع مناسب، برای تولید روغن گیاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این تنها چند نمونه از دانه‌ها و میوه‌هایی هستند که برای تولید روغن گیاهی استفاده می‌شوند، و در واقع در سراسر جهان بسیاری از گیاهان دیگر نیز برای این منظور کشت می‌شوند.
مراحل استخراج روغن آفتابگردان
برای تولید روغن خوراکی، ابتدا باید مواد خام گیاهی مانند بذرها یا میوه‌ها را جمع آوری کنید. سپس مراحل زیر را دنبال کنید:
استفاده از دستگاه‌های پوست‌گیری
در این روش، دانه‌های جمع آوری شده به دستگاهی منتقل می‌شوند که دارای ورودی و خروجی است. در این دستگاه، دانه‌ها با استفاده از اصول فیزیکی مانند اصطکاک یا ارتعاشات، از پوست جدا می‌شوند و سپس برای جدا سازی از الک رد می شوند .
آسیاب کردن دانه ها
در این مرحله، دانه‌های پس از پوست‌گیری و شستشو به دستگاه‌های آسیاب منتقل می‌شوند. در این دستگاه‌ها، دانه‌ها به قطعات کوچکتر خرد می‌شوند. این فرآیند اغلب با استفاده از دستگاه‌هایی مانند آسیاب‌های مخروطی، آسیاب‌های چکشی، یا آسیاب‌های غلطکی انجام می‌شود.
این کار باعث افزایش سطح تماس دانه‌ها با حلال‌ها در مرحله بعدی استخراج روغن می‌شود.
استخراج روغن
مرحله بعد از آسیاب کردن دانه‌ها، معمولاً مرحله استخراج روغن است. در این مرحله، دانه‌های خرد شده به دستگاه‌های تصفیه روغن منتقل می شوند و اسید فسفریک به عنوان یک ماده تصفیه کننده اضافه می شود
اسید فسفریک مورد استفاده اغلب به صورت محلول به روغن اضافه می‌شود. برای اضافه کردن اسید فسفریک به روغن، ابتدا اسید فسفریک را به عنوان یک محلول در آب یا حلال دیگری تهیه می‌کنند. سپس این محلول به آرامی به روغن اضافه می‌شود. در طول این فرآیند، روغن را تا حرارت 150-80 درجه سانتیگراد گرم کرده و حدود 1/0 تا 2/0 % اسید فسفریک با غلظت 85% به آن اضافه می کنند بعد از اضافه کردن اسید فسفریک، روغن به طور کامل مخلوط و در دما و شرایط مشخصی تحت تأثیر اسید قرار می‌گیرد تا تصفیه به‌طور کامل انجام شود.. عملکرد این اسید به دو صورت انجام می‌شود:
- حذف رنگ و اکسیداسیون
اسید فسفریک از طریق واکنش با رنگدانه‌ها و مواد اکسید کننده موجود در روغن اسیدها را حذف می‌کند این این واکنش‌ها با حذف روغن و مواد اکسید کننده باعث تصفیه روغن می‌شوند .
- حذف ذرات جامد
اسید فسفریک همچنین باعث حذف ذرات جامد در روغن می‌شود این ذرات شامل رنگدانه‌ها رسوبات و دیگر آلودگی‌های موجود در روغن هستند که اسید فسفریک قادر به تصفیه آنها می‌باشد.
جداسازی روغن از اسید فسفریک
پس از انجام فرآیند تصفیه می‌تواند به چندین روش اسید فسفریک از روغن جدا می شود. یکی از روش‌های متداول در این زمینه عبور روغن از یک سری مراحل جداسازی است. این مراحل ممکن است شامل موارد زیر باشد:
فیلتراسیون
در این مرحله، روغن از ذرات جامد و مواد محلول مختلف جدا می‌شود. این فرآیند معمولاً با استفاده از فیلترهای مختلفی صورت می‌گیرد که قادر به جداسازی ذرات مختلف با اندازه‌ها و خصوصیات مختلف هستند.
تقطیر
این مرحله معمولاً با انجام تقطیر، که یک فرآیند جداسازی بر پایه تبخیر و تجمع مواد است، انجام می‌شود. در این روش روغن تحت دما و فشار بالا قرار می گیرد. مواد متصاعد شده، از روغن جدا شده و روغن پاک و تصفیه شده به دست می‌آید.
ترکیب با مواد جاذب
در این روش، مواد جاذبی مانند سیلیکاژل با روغن ترکیب می‌شوند تا اسید فسفریک و دیگر مواد آلوده به آن جذب شوند. سپس مواد جاذبی از روغن جدا شده و روغن پاک و تصفیه شده باقی می‌ماند.
این روش‌ها ممکن است به صورت تکمیلی یا ترکیبی استفاده شوند تا روغن به طور کامل از اسید فسفریک جدا شود و به دستهای پاک و تصفیه شده برسد.
بوزدای
میمرحله آخر تصفیه روغن شامل بوزدایی با استفاده از بخار بر روی روغن گرم است. این عمل در فضای بدون هوا و در دمای بین ۲۲۵ تا ۲۵۰ درجه سانتیگراد انجام می‌شود. با افزودن یک درصد اسید سیتریک به روغن، برخی از فلزات کمیاب موجود در روغن غیرفعال می‌شوند. این عمل از اکسید شدن روغن جلوگیری کند و ماندگاری آن را افزایش می‌دهد.
بسته‌بندی
روغن پس از تصفیه باید در بطری‌های مناسب بسته‌بندی شود تا از هوا و نور محافظت شود و از فاسد شدن جلوگیری شود.
برچسب‌گذاری
در نهایت، بطری‌های حاوی روغن باید برچسب‌گذاری شده و اطلاعات مربوط به تاریخ تولید، تاریخ انقضا، مواد خام استفاده شده و دستورالعمل‌های نگهداری روی بسته‌بندی قید شوند.
فواید استفاده از اسید فسفریک
اسید فسفریک در تولید روغن خوراکی عمده‌ترین نقش را در فرآیند تصفیه دارد. عملکرد اصلی این اسید در تولید روغن خوراکی عبارت است از:
حفظ کیفیت
اسید فسفریک با کمک به افزایش پایداری و حفظ کیفیت روغن، از فرآیند اکسایش و فاسد شدن زودرس آن جلوگیری می‌کند
تصفیه
این اسید با حذف ذرات جامد و دیگر آلودگی‌ها در روغن، فرآیند تصفیه را بهبود می‌بخشد و کیفیت روغن را افزایش می‌دهد.
افزایش عمر مفید
با استفاده از اسید فسفریک، عمر مفید روغن خوراکی بیشتر می‌شود و این امر باعث کاهش هدر رفت مواد و صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود.
تثبیت رنگ
این اسید می‌تواند با کمک به حفظ رنگ طبیعی روغن، ظاهری زیبا و جذاب به محصول نهایی ببخشد.
نتیجه گیری
به طور کلی، اسید فسفریک نقش مهمی در بهبود کیفیت، پایداری و عمر مفید روغن خوراکی دارد و برای تولید محصولات با کیفیت بالا از اهمیت بسزایی برخوردار است.
محصولات مرتبط
نظر دهید