تاثیر اسید اسکوربیک بر بهبود خواب چیست؟

مقدمه

اسید اسکوربیک (ویتامین C) یک ویتامین محلول در آب است که به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی، ضد التهابی و نقش آن در تقویت سیستم ایمنی بدن شناخته شده است. این ویتامین به‌ویژه در منابع گیاهی مانند مرکبات، سبزیجات برگ‌دار و میوه‌ها به وفور یافت می‌شود. در چند دهه اخیر، تحقیقات به‌طور فزاینده‌ای به اثرات احتمالی ویتامین C بر بهبود کیفیت خواب پرداخته‌اند. این مقاله قصد دارد تا با بررسی مطالعات علمی موجود، تأثیر اسید اسکوربیک بر بهبود خواب را مورد تحلیل قرار دهد.

نقش ویتامین C در فرآیندهای فیزیولوژیکی بدن

ویتامین C یک کوآنزیم مهم برای بسیاری از واکنش‌های آنزیمی در بدن است. این ویتامین در سنتز کلاژن، بهبود زخم، تقویت سیستم ایمنی و حفاظت از سلول‌ها در برابر استرس اکسیداتیو نقش دارد. همچنین، این ویتامین در متابولیسم برخی از هورمون‌های مرتبط با خواب مانند ملاتونین و کورتیزول نیز دخالت دارد. عملکرد صحیح این هورمون‌ها در فرآیند خواب بسیار حیاتی است و بنابراین اسید اسکوربیک ممکن است از طریق تأثیر بر این هورمون‌ها بر کیفیت خواب تأثیر بگذارد.

 اثر اسید اسکوربیک بر تولید ملاتونین

ملاتونین هورمونی است که به‌طور طبیعی توسط غده پینه‌آل در مغز تولید می‌شود و تنظیم چرخه خواب-بیداری (سیکل شبانه‌روزی) را بر عهده دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که ویتامین C می‌تواند تولید ملاتونین را تحریک کند و این هورمون به نوبه خود کیفیت و مدت زمان خواب را بهبود می‌بخشد.

مطالعات نشان می‌دهند که کمبود ویتامین C می‌تواند منجر به کاهش سطح ملاتونین در بدن و اختلال در الگوی خواب شود. به‌عنوان مثال، در یک مطالعه که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، مشخص شد که مصرف مکمل‌های ویتامین C می‌تواند به بهبود کیفیت خواب در افراد مبتلا به کمبود این ویتامین کمک کند. از آنجا که اسید اسکوربیک به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی شناخته می‌شود، می‌تواند به محافظت از غده پینه‌آل در برابر استرس اکسیداتیو کمک کرده و تولید ملاتونین را بهبود بخشد.

 تأثیر اسید اسکوربیک بر کاهش استرس و اضطراب

یکی از دلایل رایج اختلالات خواب، استرس و اضطراب است. ویتامین C با ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی خود می‌تواند به‌طور مؤثری از بدن در برابر استرس اکسیداتیو ناشی از استرس روانی و فیزیکی محافظت کند. این ویتامین در کاهش سطح هورمون استرس (کورتیزول) نیز نقش دارد.

مطالعات نشان داده‌اند که مصرف اسید اسکوربیک می‌تواند به کاهش سطح کورتیزول و بهبود پاسخ‌های استرس در بدن کمک کند. کاهش استرس و اضطراب به نوبه خود می‌تواند کیفیت خواب را بهبود بخشیده و مدت زمان خواب عمیق را افزایش دهد. در یک مطالعه منتشرشده در سال ۲۰۱۳، به‌طور خاص اثرات مکمل‌های ویتامین C در کاهش اضطراب و بهبود خواب در افراد سالمند مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد که مصرف اسید اسکوربیک به کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب در این افراد کمک کرده است.

اثر آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی ویتامین C

استرس اکسیداتیو و التهاب از عوامل مؤثر در ایجاد اختلالات خواب هستند. تحقیقات نشان می‌دهند که ویتامین C با خاصیت آنتی‌اکسیدانی خود می‌تواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند و از آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد جلوگیری کند. این امر می‌تواند به بهبود عملکرد سیستم عصبی و تنظیم بهتر چرخه خواب کمک کند.

در یک مطالعه آزمایشگاهی که در سال ۲۰۱۸ انجام شد، محققان مشاهده کردند که درمان با اسید اسکوربیک می‌تواند میزان التهاب در مغز را کاهش دهد و در نتیجه کیفیت خواب را بهبود بخشد. این اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی می‌توانند به‌ویژه در افرادی که دچار اختلالات خواب مزمن هستند، مفید باشند.

نقش اسید اسکوربیک در تنظیم دمای بدن و خواب

یکی از جنبه‌های مهم تنظیم خواب، تنظیم دمای بدن است. تحقیقات نشان داده‌اند که ویتامین C می‌تواند بر تنظیم دمای مرکزی بدن تأثیر بگذارد. در برخی از مطالعات، مصرف اسید اسکوربیک باعث بهبود تنظیم دمای بدن شده است که این خود می‌تواند به بهبود خواب کمک کند.

در مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است، به‌ویژه بر روی تأثیرات ویتامین C در افرادی که دچار اختلالات خواب ناشی از دمای بدن (مثل افراد مبتلا به بی‌خوابی) هستند، نشان داده شده که اسید اسکوربیک می‌تواند در تنظیم دمای بدن و تسهیل ورود به خواب عمیق مؤثر باشد.

نتایج مطالعات علمی و شواهد بالینی

در یک مطالعه کلینیکی که در سال ۲۰۲۰ انجام شد، اثرات ویتامین C بر کیفیت خواب در گروهی از افراد سالم و افراد مبتلا به اختلالات خواب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که افراد دریافت‌کننده مکمل‌های ویتامین C، نسبت به گروه شاهد، بهبود چشمگیری در کیفیت خواب خود تجربه کردند. این مطالعات به‌ویژه در مواردی که اختلالات خواب به دلیل استرس و اضطراب ایجاد شده بودند، نشان‌دهنده اثربخشی مثبت ویتامین C بودند.

 دوز و نحوه مصرف اسید اسکوربیک برای بهبود خواب

برای تأثیر مثبت بر کیفیت خواب، دوز مناسب و زمان مصرف اسید اسکوربیک اهمیت ویژه‌ای دارد. به‌طور معمول، دوز روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم از اسید اسکوربیک برای افراد بالغ به‌عنوان مکمل توصیه می‌شود، ولی در شرایط خاص ممکن است دوز بالاتری نیاز باشد. مصرف ویتامین C در زمان شب و قبل از خواب می‌تواند به بهبود چرخه خواب کمک کند.

نتیجه‌گیری

با توجه به شواهد علمی موجود، اسید اسکوربیک یا ویتامین C با تأثیر بر تولید ملاتونین، کاهش استرس و اضطراب، خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی، و تنظیم دمای بدن می‌تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند. به‌ویژه افرادی که دچار اختلالات خواب ناشی از استرس و اضطراب هستند، می‌توانند از مصرف مکمل‌های ویتامین C برای بهبود کیفیت خواب خود بهره‌مند شوند. با این حال، هنوز نیاز به تحقیقات بیشتر برای تعیین مکانیسم‌های دقیق‌تر و دوز مناسب ویتامین C برای بهبود خواب در افراد مختلف وجود دارد.