نقش گلوتامات در بدن

گلوتامات یکی از انتقال دهنده های مهم عصبی تحریکی در مغز و سیستم عصبی مرکزی انسان می باشد که نقش به سزایی در بدن و مغز شما ایفا می کند و برای کارکرد صحیح مغز ضروری است و در بیش از 90 درصد از تمام عملکردهای تحریکی مغز درگیر است. گلوتامات به برخی از عملکردهای بدن به منظور ارتباط سلول ها به یکدیگر کمک زیادی می کند و نقش تحریک کردن سلول عصبی با سرعت بخشیدن انتقال پیام شیمایی از یک سلول به سلولی دیگر را در بدن برعهده دارد و مانع از توقف حرکت آن ها می‌شود. تقریبا تمامی سلول های مغز برای ارتباط با یکدیگر به گلوتامات نیاز دارند.

یادگیری و حافظه

همانطور که گفته شد گلوتامات یک انتقال دهنده‌ی عصبی می ‌باشد و می تواند به تقویت یا تضعیف پیام های عصبی بین نورون‌ها در طول زمان برای شکل‌ دهی به یادگیری و حافظه کمک کند.

منبع انرژی

گلوتامات انرژی سلول ها را زمانی که ذخایر گلوکز کم یاشد را تامین می‌کند و سطوح پایین آن می‌ تواند منجر به احساس خستگی و تغییر خلق و خو داشته بشود. 

 پروتئین سازی 

گلوتامات علاوه بر انتقال دهنده‌ ی عصبی یک اسید آمینه نیز می باشد و جزو فراوان ترین اسید آمینه های بدن انسان است که به ساخت پروتئین در کمک می‌کند و در بافت ماهیچه ای ذخیره می ‌شود. 

سیستم ایمنی بدن

یکی دیگر از نقش های گلوتامات در بدن مربوط به سیستم ایمنی می‌ شود. بدین صورت که گیرنده های گلوتامات در سلول های ایمنی از جمله سلول های T نیز یافت می شوند. تحقیقات نشان داده است که گلوتامات آثاری مفید بر سلول های عادی و سرطانی و سلول های T دارد. به همین علت، گلوتامات ممکن است بتواند به تقویت عملکرد سلول های T در برابر سرطان و عفونت ها کمک کند. 

تولید (GABA) 

گلوتامات همچنین برای ساخت یک انتقال دهنده‌ی عصبی دیگر بنام گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA)  ضروری می‌ باشد و نقش مهمی در بدن دارد. گابا به عنوان انتقال دهنده‌ی عصبی «آرام بخش» در مغز انسان شناخته می ‌شود و در خوابیدن، آرامش، کاهش استرس و اضطراب و عملکرد عضلات نقش مهمی را ایفا می ‌کند. آنزیم گلوتامیک اسید دکربوکسیلاز (GAD) گلوتامات را به گابا تبدیل می کند که نیاز به اسیدهای آمینه مانند سنتز تورین دارد و ویتامین B6 یک فاکتور ضروری برای تبدیل گلوتامات به گابا است. 

تعادل در گلوتامات  

 یک مطالعه در سال 2006 نشان داد که تعدیل سطح گلوتامات در بدن می تواند در درمان علل مختلف درد مزمن و درد التهابی از جمله کمردرد، نوروپاتی دیابتی، آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت نقش مفید داشته باشد. بسیاری از غذاهای خوشمزه در رستوران ها به خصوص گوشت ها و کباب ها دارای ادویه ای با نام مونو سدیم گلوتامات هستند که میتواند روی سطح این ماده در بدن تاثیر گذار باشد.

تاثیر گلوتامات بیش از حد بر روی مغز 

گلوتامات بطور مستقیم از سلول های «گیال» در مغز آزاد می‌شود. گلوتامات بیش از حد می تواند به سلول های مغز تا حد اختلال عملکرد میتوکندری آسیب برساند و منجر به تجمع ROS و آسیب رادیکال های آزاد شود. هنگامی که میتوکندری ها مقادیر در بدن بیش از حد آسیب رادیکال های آزاد را تجربه می کنند، مرگ سلول های عصبی ممکن است رخ دهد و مصرف بیش از حد گلوتامات می تواند منجر به آسیب سلول های عصبی شود. 

عوارض سطوح بالای گلوتامات  

وجود بیش از حد گلوتامات در بدن و مغز با بیماری های عصبی مانند بیماری پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس، بیماری آلزایمر، سکته مغزی و همچنین با تعدادی از اختلالات سلامت روان از جمله اوتیسم، اسکیزوفرنی، افسردگی و اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) مرتبط می‌ باشد. 

چگونه سطوح بالای گلوتامات را متعادل کنیم؟ 

درمان های مرسوم برای کاهش سطح گلوتامات شامل استفاده از داروهای ضد افسردگی است، زیرا آنها می توانند عملکرد گیرنده گلوتامات را تنظیم کنند. 
سایر مسدود کننده های گلوتامات شامل ریلوزول است که نقش مهار کردن آزاد شدن اسید گلوتامیک از سلول های عصبی را در بدن برعهده دارد.
برخی از غذاها حاوی گلوتامات (هم به صورت مصنوعی و هم به طور طبیعی) هستند، مانند MSG (نمک سدیم گلوتامات)، که از نشاسته و قند تخمیر شده تهیه می ‌شود و برای طعم دادن به سس‌ها و سوپ‌ ها استفاده می‌شود، بنابراین مصرف MSG را کنترل کنید. 
 
منیزیم نیز می تواند اثرات تحریکی گلوتامات را کاهش دهد و می تواند از آسیب گلوتامات محافظت کند، زیرا منیزیم روی گیرنده های گلوتامات NMDA قرار می گیرد که به آرام کردن سلول های تحریک کننده و افزایش سطح GABA کمک می کند. 

بسیاری از تحقیقات در مورد نقش گلوتامات در بدن مورد مقادیر بیش از حد است. با این حال، کمبود گلوتامات با علائم زیر مرتبط است : 

  • انرژی کم 
  • احساس خستگی ذهنی 
  • مشکلات یادگیری و حافظه 
  • علائم ADHD ناتوانی در تمرکز و احساس بی قراری