تولید مالتودکسترین و تفاوت آن با دکستروز و MSG

احتمالاً شما که در حال مطالعه این مقاله هستید به خوبی ‌میدانید که مالتودکسترین چیست و چه کاربردی دارد، به هر صورت اگر اطلاعات کافی ندارید مقاله قبلی ما را با این موضوع مطالعه بفرمایید. اما در این مقاله قصد داریم تا ابتدا به نحوه تولید مالتودکسترین و سپس به سوالات مهم مرتبط با این محصول شیمیایی بپردازیم.

مالتودکسترین چگونه ساخته می شود؟

مالتودکسترین پودر سفید رنگی است که از گیاهانی همچون ذرت، برنج، نشاسته سیب زمینی یا گندم تهیه می شود. اگر چه این ماده شیمیایی از گیاهان به دست می آید، اما بسیار فرآوری شده است. 

فرآیند تولید آن شامل پختن نشاسته ها و سپس افزودن اسیدها یا آنزیم هایی همچون آلفا آمیلاز باکتریایی مقاوم در برابر حرارت است که منجر به تجزیه بیشتر میشود. پودر سفید به دست آمده محلول شونده در آب است و طعمی خنثی دارد.

مراحل تولید مالتودکسترین

1. انتخاب نشاسته:
   اولین مرحله در تولید مالتودکسترین، انتخاب نوع نشاسته مناسب است. معمولاً از نشاسته‌های ذرت، گندم، برنج و سیب‌زمینی استفاده می‌شود. نوع نشاسته انتخابی بستگی به کاربرد نهایی مالتودکسترین دارد.
2. پختن نشاسته:
   در این مرحله، نشاسته انتخاب شده تحت حرارت قرار می‌گیرد تا ژلاتینه شود. این فرآیند باعث باز شدن زنجیره‌های نشاسته و آماده‌سازی آن برای هیدرولیز می‌شود.
3. هیدرولیز:
   پس از پختن نشاسته، آنزیم‌ها یا اسیدها به مخلوط اضافه می‌شوند. آنزیم‌های آلفا آمیلاز و گلوکوآمیلاز معمولاً برای تجزیه نشاسته به واحدهای کوچکتر گلوکز استفاده می‌شوند. این مرحله هیدرولیز نامیده می‌شود و بسته به نوع آنزیم و شرایط دما و pH می‌تواند متفاوت باشد.
4. کنترل شرایط هیدرولیز:
   در این مرحله، دما و pH محیط کنترل می‌شود تا بهینه‌ترین شرایط برای فعالیت آنزیم‌ها فراهم گردد. معمولاً دما بین 60 تا 75 درجه سانتی‌گراد و pH حدود 5 تا 6 تنظیم می‌شود.
5. جدا کردن مواد نامحلول:
   پس از اتمام فرآیند هیدرولیز، محلول حاصل باید تصفیه شود تا مواد نامحلول جدا گردند. این کار معمولاً با استفاده از سانتریفوژ یا فیلتراسیون انجام می‌شود.
6. تصفیه نهایی:
   محلول تصفیه شده ممکن است نیاز به تنظیم pH و تصفیه نهایی داشته باشد تا ناخالصی‌ها کاملاً حذف شوند.
7. خشک کردن:
   در نهایت، محلول مالتودکسترین باید خشک شود تا به شکل پودر تبدیل گردد. این کار معمولاً با استفاده از روش‌های اسپری درایینگ (Spray Drying) یا فریز درایینگ (Freeze Drying) انجام می‌شود.

آیا مالتودکسترین یک ماده طبیعی است؟

سوالی که اغلب افراد پس از آشنایی با مالتودکسترین دارند این است که آیا این ماده طبیعی است و یا کاملاً شیمیایی است. از نظر ساختاری این ماده شیمیایی در واقع از از مواد طبیعی تولید شده و ماهیتی طبیعی و ارگانیک دارد.  زیرا از نشاسته‌های گیاهی استخراج می‌شود. با این حال، فرآیند تولید آن شامل چندین مرحله پردازش است که آن را از حالت طبیعی خود دور می‌کند. در ابتدا، نشاسته‌ها باید پخته شوند تا ژلاتینه شوند. سپس، این نشاسته‌های پخته شده تحت هیدرولیز قرار می‌گیرند که می‌تواند با استفاده از آنزیم‌ها (مانند آلفا آمیلاز) یا اسیدها انجام شود. این فرآیند هیدرولیز باعث تجزیه نشاسته به زنجیره‌های کوتاه‌تر گلوکز می‌شود و در نهایت پودر مالتودکسترین حاصل می‌شود.با وجود اینکه مالتودکسترین از منابع گیاهی به دست می‌آید، اما به دلیل فرآوری شدگی بالا و تغییرات شیمیایی که در طول تولید آن رخ می‌دهد، برخی آن را به عنوان یک ماده کاملاً طبیعی نمی‌شناسند. مالتودکسترین معمولاً طعمی خنثی دارد و به راحتی در آب حل می‌شود، که این ویژگی‌ها آن را به یک افزودنی محبوب در صنایع غذایی تبدیل کرده است.به طور کلی، مالتودکسترین ترکیبی از ویژگی‌های طبیعی و فرآوری شده است. اگرچه منبع اصلی آن گیاهی است، اما فرآیند تولید آن شامل تغییرات شیمیایی قابل توجهی است که ممکن است برخی افراد را نسبت به طبیعی بودن آن دچار تردید کند. در نهایت، مالتودکسترین به عنوان یک افزودنی غذایی ایمن و مؤثر شناخته شده و توسط سازمان‌های نظارتی مانند FDA تأیید شده است.

آیا مالتودکسترین نوعی شیرین کننده است؟

مالتودکسترین در واقع از چندین قند مختلف تشکیل شده است، اگرچه به نظر پیچیده می آید ولی بله مالتودکسترین نوعی قند محسوب می شود و نکته منفی آن این است که بدن انسان می تواند آن را خیلی سریع تر از قند معمولی به گلوکز تبدیل کند. البته گفته می‌شود که تولیدکنندگان مقادیر کمی را به غذاها اضافه می کنند.

در نظر داشته باشید که اگر یک قاشق غذاخوری از آن را بخورید می تواند باعث افزایش قند خون شما شود، البته در میانگین محصولات غذایی که در روز مصرف میکنید انقدر زیاد نیست. اما دقت کنید که همه این قندها با همدیگر جمع می شود و اگر شما فقط غذاهای نشاسته ای و یا فرآوری شده میخورید بیشتر باید دقت بکنید و قند خود را تحت کنترل داشته باشید.

مالتودکسترین یک نوع کربوهیدرات است که به عنوان یک شیرین‌کننده در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده از طریق هیدرولیز نشاسته‌های گیاهی مانند ذرت، گندم، برنج و سیب‌زمینی تولید می‌شود و به صورت پودر سفید رنگی در دسترس است. مالتودکسترین دارای طعم شیرینی ملایمی است، اما قدرت شیرینی آن به مراتب کمتر از شکر معمولی است.

ویژگی‌های مالتودکسترین به عنوان شیرین‌کننده

مالتودکسترین به دلیل ساختار شیمیایی خاص خود، به سرعت هضم و جذب می‌شود و می‌تواند به سرعت سطح قند خون را افزایش دهد. این ویژگی آن را به یک منبع انرژی سریع تبدیل کرده و به همین دلیل در محصولات ورزشی و مکمل‌های غذایی محبوبیت دارد. با این حال، مصرف مالتودکسترین باید با احتیاط انجام شود، به ویژه برای افرادی که دچار دیابت یا مشکلات قند خون هستند.

• طعم: مالتودکسترین دارای طعم شیرین ملایمی است و می تواند جایگزین مناسبی برای شکر در برخی از محصولات باشد.

• کالری: به دلیل کالری کمتری که دارد، می تواند در رژیم های غذایی کم کالری مورد استفاده قرار گیرد.

• اثر بر قند خون: مالتودکسترین دارای شاخص گلیسمی بالایی است و می تواند قند خون را به سرعت افزایش دهد.

• کاربرد: در نوشیدنی ها و آب میوه ها می تواند به عنوان طعم دهنده استفاده شود.

• جلوگیری از کریستالیزاسیون: مالتودکسترین با قابلیت جذب بالایی که دارد مانع از تشکیل بلورهای شکر می شود.

• حجم دهنده: مالتودکسترین حجم دهنده خوبی در فرآورده های غذایی است

میزان مصرف مالتودکسترین

میزان استفاده از مالتودکسترین به نوع محصول و هدف نهایی بستگی دارد. معمولاً در تولید محصولات غذایی، میزان استفاده از مالتودکسترین بین 1 تا 5 درصد از وزن کل مواد تشکیل‌دهنده است. این مقدار می‌تواند بسته به نوع محصول و غلظت مورد نظر متفاوت باشد.

میزان مصرف مالتودکسترین به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• وزن بدن، شدت تمرینات و اهداف ورزشی.

• نیازهای فردی.

• سابقه مصرف مکمل.

به طور کلی، دوزهای پیشنهادی برای مصرف مالتودکسترین به شرح زیر است:

• دوز کلی: 0.5 تا 1 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز، نقطه شروع مناسبی است.

• توصیه می شود در ابتدا از 0.31 گرم مالتودکسترین به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن شروع کنید.

• برای ساخت توده عضلانی این نسبت از 0.6 گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن تغییر پیدا می کند.

• حداکثر مصرف روزانه برای بیشتر ورزشکاران نباید از 60 تا 70 گرم تجاوز کند، مگر در شرایط خاص که توسط متخصص تغذیه توصیه شده باشد.

زمان مصرف:

• قبل از تمرین: مصرف 20 تا 30 گرم، حدود 30 تا 60 دقیقه قبل از تمرین می تواند به تامین انرژی مورد نیاز کمک کند.

• حین تمرین: مصرف 10 تا 20 گرم به همراه نوشیدنی ورزشی در طول تمرینات طولانی (بیش از یک ساعت) می تواند از افت قند خون و خستگی عضلانی جلوگیری کند.

• بعد از تمرین: مصرف 40 تا 60 گرم مالتودکسترین بلافاصله بعد از تمرین به جبران ذخایر گلیکوژن تخلیه شده و تسریع روند ریکاوری عضلات کمک می کند.

نحوه مصرف:

• مالتودکسترین را می توان با آب، آب میوه یا نوشیدنی های ورزشی مخلوط کرد.

• برای جلوگیری از طعم مصنوعی، بهتر است از آب سرد استفاده کنید و آن را به خوبی هم بزنید.

• می توان آن را به شیک های پروتئینی یا اسموتی ها اضافه کرد.

نکات مهم:

• با توجه به پاسخ بدن خود به این مکمل، می توانید دوز مصرفی را به تدریج افزایش یا کاهش دهید.

• به علائمی مانند نفخ، اسهال یا عدم مشاهده تاثیر مطلوب توجه کنید.

• اگر هدف شما افزایش حجم به همراه افزایش وزن است، از نسبت 1 به 2 از مکمل پروتئینی (مانند آب پنیر) به همراه مالتودکسترین استفاده کنید.

• در صورتی که هدف شما فقط عضله سازی و افزایش حجم است، از نسبت 1 به 1 از پودر آب پنیر و مالتودکسترین استفاده کنید.

• مصرف زیاد مالتودکسترین به یکباره قند خون را بالا می برد و برای افراد دیابتی مضر است.

• افراد دچار بیماری های گوارشی بهتر است از این محصول زیر نظر پزشک استفاده کنند.

• ورزشکاران مبتدی بهتر است با دوزهای کمتر (10 تا 20 گرم) شروع کنند و در صورت نیاز افزایش دهند.

توصیه می شود قبل از مصرف مالتودکسترین با مربی بدنسازی یا متخصص تغذیه مشورت کنید

طریق مصرف مالتودکسترین

برای استفاده مؤثر از مالتودکسترین در فرمولاسیون محصولات غذایی، مراحل زیر معمولاً دنبال می‌شود:

1. آماده‌سازی: مالتودکسترین به راحتی در آب حل می‌شود، بنابراین می‌توان آن را با سایر مواد خشک مخلوط کرد یا به محلول‌های آبی اضافه کرد.
2. اضافه کردن به مخلوط: در هنگام تهیه محصولات غذایی، مالتودکسترین را به مخلوط اصلی اضافه کرده و خوب هم بزنید تا کاملاً ترکیب شود.
3. پخت یا فرآیند دیگر: پس از اضافه کردن مالتودکسترین، مراحل پخت یا فرآیند تولید ادامه یابد.

آیا مالتودکسترین همان MSG است؟

نه با همدیگر یکی نیستند و مالتودکسترین کاملاً با مونو سدیم گلوتامات متفاوت است. اما جالب است بدانید که در برخی از افراد بدن آن را به روش مشابهی تجزیه میکند در نتیجه افرادی که به MSG حساسیت دارند ممکن است واکنش های مشابهی به مقادیر بالای این ماده شیمیایی نیز داشته باشند.

همچنین لازم به ذکر است که مبتلایان بیماری سلیاک باید منبع این کربوهیدرات مالتودکسترین را بررسی کنند به عنوان مثال وقتی منبع آن سیب زمینی باشد واکنشی ایجاد نمی کند اما اگر از گندم تولید شده باشد حاوی گلوتن خواهد بود و برای این دسته از بیماران مشکل ساز خواهد شد. 

بنابراین مالتودکسترین و مونو سدیم گلوتامات (MSG) دو ماده غذایی متفاوت هستند که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. مالتودکسترین یک پلی‌ساکارید است که از هیدرولیز نشاسته‌های گیاهی مانند ذرت و سیب‌زمینی تولید می‌شود و به عنوان یک منبع انرژی و قوام‌دهنده در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مقابل، MSG یک نمک سدیم از اسید گلوتامیک است که به عنوان یک طعم‌دهنده در غذاها به کار می‌رود.

تفاوت‌های اصلی

1. ساختار شیمیایی: مالتودکسترین از زنجیره‌های کوتاه گلوکز تشکیل شده است، در حالی که MSG یک نمک است که از اسید آمینه گلوتامات به دست می‌آید.
2. کاربرد: مالتودکسترین عمدتاً به عنوان یک منبع انرژی و قوام‌دهنده در محصولات غذایی استفاده می‌شود، در حالی که MSG به عنوان یک طعم‌دهنده برای افزایش طعم و عطر غذاها به کار می‌رود.
3. تأثیر بر بدن: مالتودکسترین به آرامی هضم می‌شود و انرژی پایداری را فراهم می‌کند، در حالی که MSG ممکن است در برخی افراد باعث واکنش‌های حساسیتی شود. افرادی که به MSG حساسیت دارند، ممکن است نسبت به مقادیر بالای مالتودکسترین نیز واکنش مشابهی نشان دهند.

آیا مالتودکسترین نوعی انرژی زاست؟

شرکت های تولید کننده از مالتودکسترین در مقادیر نسبتا زیادی برای نوشیدنی های ورزشی و نوشیدنی های انرژی زا استفاده می کنند. آنها این ماده شیمیایی را به عنوان یک منبع انرژی پایدار برای ورزشکاران عنوان می کنند. در واقع این ماده شیمیایی می تواند سوخت ماهیچه های شما را تامین کند و به شما کمک کند تا تمرینات بهتری را داشته باشید.

این ماده شیمیایی همچنین در فاصله ای کوتاه انرژی شما را افزایش می دهد پس می تواند برای ورزشکاران بسیار مفید باشد. البته باید روی کلمه ورزشکاران تاکید کنیم یعنی افرادی که سخت تمرین می کنند پس به دنبال خرید مالتودکسترین نباشید و اگر حداقل نیم ساعت در روز تمرین نمی کنید نیازی به این ماده ندارید.

ویژگی‌های مالتودکسترین به عنوان منبع انرژی

مالتودکسترین دارای شاخص گلیسمی بالایی است، به این معنی که می‌تواند به سرعت قند خون را افزایش دهد و انرژی فوری برای فعالیت‌های بدنی فراهم کند. این ویژگی باعث می‌شود که مالتودکسترین به عنوان یک انتخاب ایده‌آل برای مصرف قبل، حین و بعد از تمرینات ورزشی محسوب شود. با توجه به اینکه هر گرم مالتودکسترین حدود 4 کالری انرژی دارد، این ماده می‌تواند به راحتی نیازهای انرژی بدن را تأمین کند.

نقش مالتودکسترین در ورزش

مالتودکسترین معمولاً در نوشیدنی‌های ورزشی و مکمل‌های غذایی استفاده می‌شود. ورزشکاران اغلب از این ماده برای بازیابی سریع انرژی و افزایش عملکرد ورزشی خود بهره می‌برند. مصرف مالتودکسترین بلافاصله پس از تمرین می‌تواند به افزایش سطح گلیکوژن در عضلات کمک کند که منبع اصلی انرژی برای فعالیت‌های عضلانی است. این امر باعث تسریع در روند ریکاوری عضلات و کاهش درد پس از تمرینات شدید می‌شود.

میزان مصرف مالتودکسترین

میزان استفاده از مالتودکسترین بسته به نوع فعالیت بدنی و نیازهای فردی متفاوت است. معمولاً برای تأمین انرژی سریع در حین تمرینات ورزشی، مقدار 30 تا 60 گرم مالتودکسترین در هر ساعت توصیه می‌شود. همچنین، برای ریکاوری پس از تمرین، مصرف 20 تا 40 گرم بلافاصله بعد از ورزش مؤثر است.

تفاوت بین دکستروز و مالتودکسترین چیست؟

ابتدا باید دانست دکستروز چیست و اما تفاوت آنها... دکستروز از یک نوع قند تشکیل شده است، در حالی که مالتودکسترین یک پلی ساکارید است. به عبارت دیگر، دومی نوع پیچیده تری از قند است. اگر به دنبال افزایش سریع انرژی در طول تمرین هستید، دکستروز سریعتر در بدن به گلوکز تبدیل می شود.

مالتودکسترین و دکستروز هر دو از نشاسته تولید می‌شوند، اما تفاوت‌های مهمی در ساختار شیمیایی، سرعت جذب و کاربردهای آن‌ها وجود دارد.مالتودکسترین یک پلی‌ساکارید است که از ترکیب چندین واحد گلوکز تشکیل شده و دارای زنجیره‌های بلندتر و پیچیده‌تر است. این ساختار باعث می‌شود که مالتودکسترین به آرامی هضم و جذب شود و انرژی را به تدریج در بدن آزاد کند. در مقابل، دکستروز یک مونوساکارید ساده (گلوکز خالص) است که سریعاً در بدن جذب شده و به سرعت انرژی فراهم می‌کند.

تفاوت در شاخص گلیسمی

یکی از تفاوت‌های کلیدی بین این دو ماده، شاخص گلیسمی (GI) آن‌هاست. دکستروز دارای شاخص گلیسمی بسیار بالایی (حدود 100) است، که به معنای جذب سریع آن و افزایش سریع قند خون پس از مصرف می‌باشد. از سوی دیگر، مالتودکسترین دارای شاخص گلیسمی پایین‌تری است، زیرا به دلیل ساختار پیچیده‌تر خود به آرامی هضم می‌شود و افزایش قند خون تدریجی‌تری را ایجاد می‌کند.

کاربردها

به دلیل این تفاوت‌ها، مالتودکسترین بیشتر در محصولات غذایی و مکمل‌هایی که نیاز به تأمین انرژی طولانی‌مدت دارند، مانند نوشیدنی‌های ورزشی و مکمل‌های غذایی استفاده می‌شود. این ماده به دلیل اثر تدریجی‌اش بر قند خون، گزینه مناسبی برای افرادی است که نیاز به انرژی پایدار دارند. دکستروز به دلیل جذب سریع خود برای مواردی مانند بازیابی فوری انرژی پس از فعالیت‌های ورزشی یا در شرایطی که افزایش فوری قند خون مورد نظر است، استفاده می‌شود.

نتیجه گیری

در بررسی تولید مالتودکسترین و تفاوت آن با دکستروز و مونو سدیم گلوتامات (MSG)، می‌توان به نکات کلیدی و مهمی اشاره کرد که به درک بهتر این ترکیبات کمک می‌کند.مالتودکسترین یک پلی‌ساکارید است که از هیدرولیز نشاسته‌های گیاهی مانند ذرت، گندم و سیب‌زمینی تولید می‌شود. این ماده به دلیل خواص ژل‌کنندگی و قوام‌دهندگی خود، در صنایع غذایی و مکمل‌های ورزشی کاربردهای گسترده‌ای دارد. مالتودکسترین به آرامی هضم می‌شود و انرژی را به تدریج آزاد می‌کند، که آن را برای فعالیت‌های ورزشی طولانی‌مدت مناسب می‌سازد.در مقابل، دکستروز یک قند ساده (مونوساکارید) است که به سرعت در بدن جذب می‌شود و قند خون را به سرعت افزایش می‌دهد. این ویژگی دکستروز را به گزینه‌ای مناسب برای تأمین انرژی فوری در فعالیت‌های کوتاه‌مدت و پرقدرت تبدیل می‌کند. بنابراین، ورزشکاران می‌توانند با توجه به نیاز خود، یکی از این دو کربوهیدرات را انتخاب کنند: دکستروز برای انرژی سریع و مالتودکسترین برای انرژی پایدارتر.از سوی دیگر، مونو سدیم گلوتامات (MSG) یک نمک سدیم از اسید گلوتامیک است که به عنوان یک طعم‌دهنده در صنایع غذایی استفاده می‌شود. MSG به طور قابل توجهی با مالتودکسترین و دکستروز متفاوت است، زیرا هدف اصلی آن افزایش طعم غذاهاست نه تأمین انرژی. همچنین، برخی افراد ممکن است به MSG حساسیت داشته باشند، در حالی که مالتودکسترین و دکستروز معمولاً بدون عوارض جانبی قابل توجهی مصرف می‌شوند.در نتیجه، هر یک از این ترکیبات ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. مالتودکسترین برای تأمین انرژی پایدار در فعالیت‌های طولانی‌مدت مناسب است، دکستروز برای تأمین انرژی فوری ایده‌آل است، و MSG به عنوان یک طعم‌دهنده در غذاها مورد استفاده قرار می‌گیرد. انتخاب بین این مواد بستگی به نوع نیازهای فردی و هدف مصرف دارد.

شرکت آرتین تجارت اکسیر به عنوان یکی از واردکنندگان پیشرو در ایران، مالتو دکسترین با کیفیت بالا را از کشور چین وارد می‌کند. این ماده که به عنوان یک غلظت‌دهنده و تثبیت‌کننده در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، در تولید انواع بستنی، شیرینی، شکلات و مکمل‌های ورزشی کاربرد دارد. مالتو دکسترین با حلالیت بالا و قابلیت جذب خوب، به ایجاد بافت نرم و قوام مناسب در محصولات کمک می‌کند. آرتین تجارت اکسیر با تاکید بر کیفیت و مشاوره تخصصی، به مشتریان خود در انتخاب و استفاده از مواد اولیه مناسب برای بهبود فرمولاسیون محصولاتشان یاری می‌رساند.